Podcast – فارسی با مانا

رایگان

داستان کوتاه گیله مرد

بزرگ علوی یکی از نویسندگان برجسته‌ی زبان و ادبیات فارسی است. گاهی او را نقاشی چیره‌دست یا صدابرداری دقیق متصور می‌شویم. چرا که نوع توصیف‌ها و بهره‌بری از اصوات در کلامش نوع گفتار وی را از دیگر نویسندگان متمایز می‌کند. این امر خصوصاً در داستان گیله‌مرد به روشنی مشهود است. صدای شاخ و برگ درختان در گوش گیله‌مرد تداعی‌گر صدای جیغ زنش و فریاد مردم دادخواه است.

جریان سیال ذهن یا جریان پلیسی یکی از زیبایی‌های نوشتاری علوی است، او خواننده را بر موج ذهن مواج خود از حال به گذشته و یا آینده سوار می‌کند گاهی این دریای مواج با طوفان‌های مفاهیم داستانی چنان خروشان می‌شود که مخاطب را عمیقاً درگیر می‌کند. اندیشه‌ی مبارزه‌گرایانه نویسنده در این داستان بسیار آشکار نمود یافته است. شخصی که بخاطر آزادی و رسیدن به خواسته‌های خویش دار و ندارش را از دست داده است و در خطر مرگ به سر می‌برد.

داستان گیله‌مرد یکی از قوی‌ترین و تأثیرگذارترین داستان‌‎های کوتاه ادبیات معاصر فارسی به شمار می‌آید.

رایگان

داستان کوتاه فارسی شکر است

او را پدر داستان کوتاه در ادبیات فارسی می‌دانند. پیش از وی نویسندگان ایران زمین هیچ پیش زمینه‌ای از این نوع داستان نداشتند. او به دلیل مهاجرت و آشنایی با ادبیات غرب یا بهتر بگوییم ادبیات جهان با این نوع داستان نویسی آشنا شد. اما باید به این نکته اشاره داشت که توجه جمال‌زاده به محتوا و مفاهیم ذهنی به اندازه‌ای گسترده بود که گاهی از عناصر داستانی و چیدمان درست داستان غافل می‌ماند.

پیرنگ در داستان کوتاه فارسی شکر است به نحوی بی‌سروته است، چراکه برای خواننده روشن نیست که این افراد در بازداشتگاه به چه دلیل بازداشت شده و در نهایت به چه سبب همگی در آنِ واحد رها و آزاد می‌شوند. شخصیت پردازی به هیچ‌وجه پردازش نگردیده و حتی شخصیت تیپیک (نوعی) نیز تعریف و قابل شناسایی نیستند. دیالوگ یا همان گفت‌و‌گو بیشتر به صورت منقطع است گفتار و منش هریک از افراد در پاراگراف یا بندهایی بازگو می‌شود و هیچگونه بحث و مناظره گونه‌ای مابین شخصیت‌های داستان صورت نمی‌پذیرد. لحن تاحدودی رعایت شده و هریک از شخصیت‌ها برمبنای جایگاه اجتماعی و مکانی از الفاظ و لهجه‌ی مربوط به خود بهره برده‌اند.

به طور کل تمرکز اصلی بر درونمایه داستان است، آنچه که در ذهن نویسنده است و دلیل نویسنده از نوشتار آن داستان خواهد بود. جمالزاده برای ترغیب خواننده و مخاطب خود برتوجه بهتر و ترویج بیشتر زبان فارسی دست به خلق این اثر نموده است. جمالزاده شیفته‌ی زبان فارسی است، شیفته‌ی استفاده از کلمات و عبارات شیرین این زبان است. بهره‌گیری او از کنایه‌های رنگارنگ ادبی در گفتارهایش نمود این مسئله خواهد بود. داستان فارسی شکر است، یک داستان با ارزش برای تشویق ایرانیان و تمامی فارسی‌زبانان به علاقه‌مندی بیشتر به زبان خودشان است.

رایگان

سگ ولگرد

سگ‌ولگرد یکی از داستان‌های کوتاه فوق‌العاده‌ی صادق هدایت است.
در خاطرم است نخستین‌باری که این داستان را خواندم دبیرستانی بودم. شکه شده بودم از اینکه یک نویسنده چطور می‌تواند به این شدت و حدت خوب بنویسد؟!
سگی که نه تنها شبیه انسان بلکه روح انسانی دارد. چرا که بسیاری از ما انسان‌ها در جامعه شرایطی همچون او را تجربه کرده‌ایم و یا می‌کنیم. شخصیت تمثیلی سگ به زیبایی پردازش شده. شخصیت تمثیلی به شخصیتی گفته‌می‌شود که انسان نباشد اما رفتار و منش انسان‌گونه داشته‌باشد. سگی که در ابتدا نام دارد و با طرد‌شدن و گم کردن صاحبش این نام از بین می‌رود و او به فردی بی‌نام و نشان مبدل می‌گردد.
هدایت در این داستان عقده‌ی‌ادیپ را به خوبی به تصویر کشیده. عقده‌ای که به دلیل تکمیل نشدنش در زمان کودکی و به یکباره ناپدید شدن مادر پات در بزرگسالی، او را به سمت بوی سگ ماده هدایت می‌کند و همین امر سبب رانده شدنش از زندگی شاد و مسرت‌بخشش می‌شود.
هدایت از داستان‌ها و مسایل روانشناسی و هرچه‌که بتوان از آن الهام جست بی‌بهره نمانده.
این داستان شباهت بسیاری به داستان آفرینش و رانده شدن آدم از بهشت‌برین را دارد. میدان ورامین دنیایی بی‌سر و ته که آدمی در آن گم‌گشته و حیران است و در انتظار مرگ، روزها را می گذراند.
در این پادکست، داستان به تمامی بررسی و تفسیر گشته‌است.

رایگان

عطار

تمام آثار ادبی سرشار از داستان‌های گوناگون و رنگارنگ است که درنهایت به یک نکته‌ی اخلاقی، تربیتی، عرفانی و عاشقانه منجر می‌گردند. یکی از زیباترین و مهم‌ترین این داستان‌ها شیخ صنعان یا شیخ سمعان است که عطار نیشابوری بسیار روان و هنرمندانه آن را به نظم درآورده است. شیخی پرطمطراق و بافهم و کمالات، شیخی فقید و در کمال فقه سرآمد. شیخی که با تمام این اوصاف عاشق رخسار زیبارویی ترسایی می‌گردد و دین و ایمان خویش را در این راه عشق فدا می‌کند. خلوت‌ساز کوی یار می‌شود با سگان کوی او دمخوار می‌گردد و با شعله‌ور شدن عشق مجازی در وجودش متوجه‌ی عشق حقیقی می‌شود و به این نکته دست می‌یابد تا زمانیکه مسائل و موارد عرفانی را با جان و دل درک نکرده باشد نطق کردن درمورد آن‌ها حبابی بیش نیست. تأکید عطار برموارد بسیاری است که یکی از آن‌ها باور برخی از عرفاست که عشق مجازی آدمی را به سمت و سوی عشق حقیقی راهنماست و اینکه خوک نفس تا کشته نشود در ناخودآگاه وجودی انسان زنده است و در به زنگار، فتراک وجود انسان را به دست می‌گیرد و این امر ممکن است برای هرکدام از ما نمود یابد پس منع اتفاقات و حوادث زندگی دیگران کاری ناشایست و دور از اخلاق است و هر زمان که خداوند و پیامبر او به این نتیجه نائل گردند که انسان بی‌راهه رفته، اصلاح گردیده و به حقانیت امور معنوی و عرفانی دست‌یافته، وی را توبه‌گر و به راه راست راهنما خواهند بود.